Weet jij wat je schrijft?
Veel schrijvers die nog niet zo lang bezig zijn met een boek, geven aan dat ze niet precies weten welk genre ze schrijven. Of dat ze liever niet in een hokje gezet willen worden.
Dat snap ik.
Maar…
als jij al niet weet welk genre je schrijft, hoe moet een lezer dan weten wat voor boek je hebt geschreven?
Of laat ik het anders vragen: Lees meer
Tijdens de schrijfweekenden komt deze vraag vaak naar boven: is een ik-perspectief beter dan een zij/hij perspectief? Het blijft een lastige keuze, vooral als een van de deelnemers bezig is met haar/zijn levensverhaal. Daarom is het een mooi proces om te begeleiden. De keuze van het perspectief heeft namelijk nogal wat invloed. Niet alleen voor de lezer, maar ook voor de schrijver. Hoe put je uit jouw herinneringen als je het idee hebt over een ander te schrijven?
Waarom kies je voor een ik-perspectief?
Probeer maar eens over je eerste verliefdheid of je eerste baantje te schrijven vanuit een zij/hij perspectief. Ik schat zo in dat dit lastiger is dan als je kiest voor een ik-figuur. Door vanuit de ‘ik’ te schrijven, zit je direct in je eigen hoofd en ervaar je jouw emoties van dat moment. Je spreekt weer die taal, je luistert naar de lieve woordjes die dat vriendje toen in je hoofd fluisterde en je was trots op je eerste verdiende geld. Al je zintuigen staan open en helpen je om de wereld van toen uit te beelden in woorden.
Wat is het gevaar van een ik-perspectief?
Soms bestaat je levensverhaal niet alleen uit leuke herinneringen waarbij je vooral de nostalgie wil oproepen. Er is iets heftigs gebeurd. Iets wat zoveel pijn opgeleverd heeft dat het je veel tijd heeft gekost om daarmee om te gaan. Of misschien ben je nog wel bezig met dat helingsproces en is het schrijven vooral therapeutisch. Kies je dan voor een ik-perspectief, dan loop je het gevaar dat je weer in die omstandigheden teruggetrokken wordt. Dan is het beter om afstand te nemen en juist te kiezen voor het zij/hij perspectief.
Wat is het effect van zij/hij perspectief?
Door te kiezen voor een zij/hij perspectief maak je van jezelf een personage. Je staat als het ware buiten je eigen leven en bekijkt het van een afstand. Natuurlijk kruip je ook bij dit perspectief in het hoofd van het personage, maar je kunt er ook weer uitstappen. Als je op die manier over jouw ervaringen schrijft, kun je jouw herinneringen weer tot leven wekken. Het kan een veilige manier zijn om niet te verdrinken in je emoties die geheid zullen opduiken. Zij maakt het allemaal mee, niet jijzelf.
Wat is het gevaar van een zij/hij-perspectief?
Als je vanuit de zij/hij schrijft bestaat het gevaar dat je blijft steken bij beschrijvingen. Dat je alleen maar kijkt naar hoe iemand eruit ziet, wat zij doet en je vooral richt op de buitenkant. Het is voor een schrijver lastiger om in iemands hoofd te kruipen als je óver iemand anders schrijft. Toch is het ook dan belangrijk om de emoties, gedachten en gevoelens te beschrijven. Pas dán kan een lezer gaan meeleven met jouw personage.
Wat maakt de keuze ik of zij/hij uit voor de lezer?
Eigenlijk maakt het niet zoveel uit. Als jij als de schrijver van jouw levensverhaal erin slaagt om een levensecht personage van jezelf te maken, kun je de lezer laten meeleven, angst aanjagen en ontroeren. Dus kies vooral voor jezelf. Het is jouw verhaal, jouw leven in nieuwe woorden. Dus geef jezelf de vrijheid om te kiezen wat voor jou het beste werkt. Voor de lezer ben je namelijk sowieso een personage, zelfs als ik-figuur.
______________________________________
Marelle Boersma is auteur en schrijfdocent. Ze schrijft boeken over actuele misstanden, vaak gebaseerd op waargebeurde verhalen. Tijdens haar schrijftrainingen helpt ze aankomend schrijvers hoe ze hun verhaal op een pakkende manier kunnen opschrijven. Deze schrijftrainingen zijn overal online te volgen, mét interactief contact.
Tijdens de online cursus ‘Schrijf je levensverhaal’ helpt ze om jouw ervaringen om te bouwen naar een pakkend boek.
Binnenkort verhuist Marelle naar Portugal, waar ze schrijfvakanties en schrijfretraites organiseert. Hier staat jouw eigen verhaal centraal. Je leert welke schrijftechnieken je nodig hebt voor een goede opbouw van een verhaal. Ze blijft voorlopig nog een paar keer per jaar schrijfweekenden organiseren omdat veel mensen hier erg enthousiast over zijn. Neem eens contact op hoe ze jou verder kan helpen.
______________________________________
Onbedoeld dilemma
Afgelopen zaterdag gaf ik een schrijftraining in Hilversum. Het was een klein clubje met zeer geïnteresseerde deelnemers en iedereen is hard aan het werk. Ik wil net met het laatste trainingsonderdeel beginnen als één van de deelnemers – ik zal haar P noemen – aangeeft: ik zit met een enorm dilemma. Nou ben ik gek op dilemma’s (zolang ze maar niet van mezelf zijn) omdat worstelingen, conflicten en dilemma’s nu eenmaal de mooiste verhalen opleveren. Maar dit was een onbedoeld dilemma. Een schrijfdilemma.
Spannende snaar
Dit leverde zomaar een extra onderdeel van de training op. Er doen die dag namelijk schrijvers van verschillende genres mee. Een thrillerschrijver, columns en korte verhalen schrijfster, twee young adults fantasy schrijfsters en P die een autobiografisch verhaal schrijft. Lekker divers, daar hou ik wel van. De schrijftechnieken zijn voor een deel natuurlijk universeel. Maar het onderdeel ‘spanning’ raakt een snaar die zomaar wild begint te trillen. ‘Ik weet het niet meer,’ verzucht P. ‘Ik heb al die tijd gedacht dat ik een autobiografisch verhaal wil schrijven, maar nu duiken er ineens allerlei spannende ideeën op. Wat moet ik nou? Toch maar een thriller schrijven?’
Schrijfdoel
Net als met wandelen, reizen of autorijden: als je geen doel voor ogen hebt, weet je niet waar je naartoe moet. Dat is bij het schrijven van een boek net zo. Het is belangrijk om je schrijfdoel steeds helder voor je te zien. Waar wil je heen met je verhaal? Waarom wil je het verhaal eigenlijk zo graag schrijven? Zeker bij autobiografische verhalen is jouw schrijfdoel best belangrijk. Schrijf je voor jezelf, zodat je alle ervaringen op een rijtje krijgt? Schrijf je omdat je andere mensen die hetzelfde hebben meegemaakt tot steun wilt zijn? Of wil je vooral een document voor later. Voor vrienden, ouders, of voor je kinderen?
Doelloos
Het is belangrijk om in het begin van het schrijfproces stil te staan bij jouw eigen schrijfdoel, zodat je niet doelloos ronddobbert. Het schrijven van een autobiografisch verhaal kan sowieso al emotioneel zijn, dus gun jezelf die rust van een duidelijk doel. Want wat is er fijner dan dat je jouw navigatie direct goed ingesteld hebt, zodat je niet gaat zwabberen? En soms moet je even een pas op de plaats maken als je fantasie met je op de loop gaat. Zoals dat bij P het geval was. Ze heeft een mooi verhaalidee, een stevig dilemma, maar haar schrijfdoel was ze in haar enthousiasme even uit het oog verloren.
– Misschien zit jij ook wel met een dilemma waar ik mee kan helpen?
– Misschien worstel jij met een probleem dat best op te lossen is?
– Misschien herken je jezelf in dit verhaal en ben je blij dat ik dit probleem nu in een blog aankaart.
Plaats dan een reactie, zodat andere mensen ook kunnen profiteren van de oplossing die ik je daarna hopelijk kan geven. Gewoon doen!
________________________________________
Marelle Boersma is auteur en schrijft boeken over actuele misstanden, vaak gebaseerd op waargebeurde verhalen. Daarnaast is ze schrijfdocent waarbij ze aankomend schrijvers helpt hoe ze hun verhaal op een pakkende manier kunnen opschrijven. Deze schrijftrainingen worden overal in het land gegeven aan kleine groepen, zodat iedereen voldoende persoonlijke aandacht krijgt.
De trainingen zijn geschikt voor zowel beginnende als gevorderde schrijvers.
Tijdens de schrijfweekenden én de schrijfvakantie naar Toscane staat jouw eigen verhaal centraal. Dat kan zowel een fictief verhaal, een jeugdboek maar ook een autobiografisch verhaal zijn. Je leert welke schrijftechnieken je nodig hebt voor een goede opbouw van een verhaal. Daarnaast krijg je een persoonlijk coachingsgesprek.
In 2015 start de nieuwe cursus ‘Schrijf je levensverhaal‘ Het wordt een combinatie van training op locatie, online trainingsonderdelen en een 1-op-1 coachingsgesprek via Skype. Kom voor een prikkie naar de introductiebijeenkomst en leer direct de eerste schrijftechnieken
_________________________________________