Hoe schrijf je jouw levensverhaal? Gebruik je ik of zij/hij
Tijdens de schrijfweekenden komt deze vraag vaak naar boven: is een ik-perspectief beter dan een zij/hij perspectief? Het blijft een lastige keuze, vooral als een van de deelnemers bezig is met haar/zijn levensverhaal. Daarom is het een mooi proces om te begeleiden. De keuze van het perspectief heeft namelijk nogal wat invloed. Niet alleen voor de lezer, maar ook voor de schrijver. Hoe put je uit jouw herinneringen als je het idee hebt over een ander te schrijven?
Waarom kies je voor een ik-perspectief?
Probeer maar eens over je eerste verliefdheid of je eerste baantje te schrijven vanuit een zij/hij perspectief. Ik schat zo in dat dit lastiger is dan als je kiest voor een ik-figuur. Door vanuit de ‘ik’ te schrijven, zit je direct in je eigen hoofd en ervaar je jouw emoties van dat moment. Je spreekt weer die taal, je luistert naar de lieve woordjes die dat vriendje toen in je hoofd fluisterde en je was trots op je eerste verdiende geld. Al je zintuigen staan open en helpen je om de wereld van toen uit te beelden in woorden.
Wat is het gevaar van een ik-perspectief?
Soms bestaat je levensverhaal niet alleen uit leuke herinneringen waarbij je vooral de nostalgie wil oproepen. Er is iets heftigs gebeurd. Iets wat zoveel pijn opgeleverd heeft dat het je veel tijd heeft gekost om daarmee om te gaan. Of misschien ben je nog wel bezig met dat helingsproces en is het schrijven vooral therapeutisch. Kies je dan voor een ik-perspectief, dan loop je het gevaar dat je weer in die omstandigheden teruggetrokken wordt. Dan is het beter om afstand te nemen en juist te kiezen voor het zij/hij perspectief.
Wat is het effect van zij/hij perspectief?
Door te kiezen voor een zij/hij perspectief maak je van jezelf een personage. Je staat als het ware buiten je eigen leven en bekijkt het van een afstand. Natuurlijk kruip je ook bij dit perspectief in het hoofd van het personage, maar je kunt er ook weer uitstappen. Als je op die manier over jouw ervaringen schrijft, kun je jouw herinneringen weer tot leven wekken. Het kan een veilige manier zijn om niet te verdrinken in je emoties die geheid zullen opduiken. Zij maakt het allemaal mee, niet jijzelf.
Wat is het gevaar van een zij/hij-perspectief?
Als je vanuit de zij/hij schrijft bestaat het gevaar dat je blijft steken bij beschrijvingen. Dat je alleen maar kijkt naar hoe iemand eruit ziet, wat zij doet en je vooral richt op de buitenkant. Het is voor een schrijver lastiger om in iemands hoofd te kruipen als je óver iemand anders schrijft. Toch is het ook dan belangrijk om de emoties, gedachten en gevoelens te beschrijven. Pas dán kan een lezer gaan meeleven met jouw personage.
Wat maakt de keuze ik of zij/hij uit voor de lezer?
Eigenlijk maakt het niet zoveel uit. Als jij als de schrijver van jouw levensverhaal erin slaagt om een levensecht personage van jezelf te maken, kun je de lezer laten meeleven, angst aanjagen en ontroeren. Dus kies vooral voor jezelf. Het is jouw verhaal, jouw leven in nieuwe woorden. Dus geef jezelf de vrijheid om te kiezen wat voor jou het beste werkt. Voor de lezer ben je namelijk sowieso een personage, zelfs als ik-figuur.
Waar kies jij voor bij het schrijven van jouw boek? Ik heb heel benieuwd naar jouw keuze.
______________________________________
Marelle Boersma is auteur en schrijfdocent. Ze schrijft boeken over actuele misstanden, vaak gebaseerd op waargebeurde verhalen. Tijdens haar schrijftrainingen helpt ze aankomend schrijvers hoe ze hun verhaal op een pakkende manier kunnen opschrijven. Deze schrijftrainingen zijn overal online te volgen, mét interactief contact.
Tijdens de online cursus ‘Schrijf je levensverhaal’ helpt ze om jouw ervaringen om te bouwen naar een pakkend boek.
Binnenkort verhuist Marelle naar Portugal, waar ze schrijfvakanties en schrijfretraites organiseert. Hier staat jouw eigen verhaal centraal. Je leert welke schrijftechnieken je nodig hebt voor een goede opbouw van een verhaal. Ze blijft voorlopig nog een paar keer per jaar schrijfweekenden organiseren omdat veel mensen hier erg enthousiast over zijn. Neem eens contact op hoe ze jou verder kan helpen.
______________________________________
via twitter:
@KimMyriam Ik schrijf makkelijker uit ik-perspectief. Lees liever uit hij/zij…
@rprprp1989 Zelf vind ik de ik vorm makkelijker om in te schrijven
via facebook:
Jeroen van Baardwijk: Zij/hij, zei hij. :-)
Schrijven vanuit de ik-vorm maakt dat de persoon dichterbij staat en het is eenvoudiger om emoties te beschrijven. Momenteel gebruik ik een wisselend perspectief: dus vanuit de ik-vorm en derde persoon.
Hallo Karin,
Natuurlijk kun je het ook afwisselen, dat kan een verhaal wat ’s pannender’ maken. Er zijn nog veel meer soorten vertel perspectief mogelijk. Als je schrijft over je eigen leven kan de ik-vorm het gevaar opleveren dat je juist té dicht op die emoties komt te zitten. Groet! Marelle
Hoi Marelle,
Wat een goede tip.Ik dacht altijd dat ik moest schrijven over de ikpersoon.Maar hoe jij het nu beschrijft denk ik dat de hij/ zij persoon voor mij beter zou zijn. Voor mij is het namelijk ook steeds een probleem dat ik word terug gezogen naar toen de emotie van toen weer voelbaar zijn en ik weer depri voel…Na deze blog van jou gelezen te hebben kan ik me voorstellen dat je op die manier idd meer afstand kunt creëren
Hallo Ankie,
Dank voor je reactie! En fijn dat je ook voelt wat ik bedoel. Wij gaan sowieso samen kijken wat voor jou de beste optie is in jouw verhaal. Het geeft je nu in ieder geval inzicht in meer mogelijkheden. Groet! Marelle
Ik zou graag wat informatie willen hebben hoe ik een levensverhaal over een vriendin van mij kan schrijven
wij zijn namelijk bezig met een op komende bedrijf maar ik wil het levensverhaal van daarmee bedoel ik de geschiedenis wat zei heeft mee gemaakt om alles succesvol te laten verlopen. Ik hoop dat u mij daarbij een handje wilt helpen.